1.Dernek üyeliğinin kazanılması:

 Hiç kimse, bir derneğe üye olmaya ve hiçbir dernek de üye kabul etmeye zorlanamaz.

 

2. Dernek üyeliğinin koşulları: 

Fiil ehliyetine sahip bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişiler, derneklere üye olma hakkına sahiptir. Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.

 

3. Üye kayıt işlemlerinin yapılışı:

 Derneğe üye olmaları Kanunla yasaklanmamış olan ve dernek tüzüğüne göre üye olma şartlarını taşıyan kişilerin derneğin yönetim kuruluna yapacakları yazılı üyelik başvuruları yönetim kurulunca görüşülerek en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanıp, sonucu müracaat sahibine yazı ile duyurulması zorunludur.

Derneğin, ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihe kadar, dernek tüzüğünde sayıları belirtilen yönetim ve denetleme kuruları üye tam sayısının asıl ve yedeklerini oluşturabilecek sayıdan az olmamak üzere üye kayıt edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Yönetim kurulunca, karar defterinde alınan karar ile üyeliğe kabul edilmiş bulunanlar dernek üyesi olurlar. Üyeliğe kabul kararının tarih ve sayısı ile üyenin kimlik bilgileri ve aidat ödentileri üye kayıt defterine kayıt edilir.

 Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.

 

4. Asıl üyelik: 

Dernek üyeliği denince akla ilk gelen bu üyelik olmalıdır. Dernek tüzüğünde üyelik için belirtilen şartları taşıyıp da, üyelik için yaptığı başvurusu, dernek yönetim kurulunca kabul edilenler, asıl üye sayılır. Asıl üyeler bütün hak ve yetkilere sahiptir. Dernek organlarında bu asıl üyelik kapsamı içinde olan bir kavram da “yedek üyelik”tir. Yedek üyeler, organlardaki asıl üyeler gibi esasında derneğin asıl üyeleridir. Bunlar organlardaki seçilme sırasına göre yedek üyeliğe gelmiş olup, asıl üyelerin herhangi bir sebeple ayrılmaları durumunda yerine sırasıyla tam yetki ile geçerek asıl üye olurlar.

 

5. Fahri üyelik: 

Uygun görülen belirgin ve seçkin kişilere verilebilir bir sıfattır. Fahri (onursal) aynı anlamı taşır. Derneğin amaçları ve çalışma konuları doğrultusunda büyük çaba ve yararlılığı bulunanlar ile yaşamında çevresine ve topluma büyük hizmetler vermiş, eserler sunmuş ve önemli görevlerde bulunanlara, değerli çalışmalarda bulunanlara tanınan bir payeden ibarettir.

 

 

 

6.Üyelerin hakları:

Dernek üyeleri eşit haklara sahiptirler. Dernek, üyeleri arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, din ve mezhep, aile, zümre ve sınıf farkı gözetilemez: eşitliği bozan veya bazı üyelere bu sebeplerle ayrıcalık tanıyan uygulamalar yapamaz. Her üyenin, derneğin faaliyetlerine ve yönetimine katılma hakkı vardır. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, dernek malvarlığında hak iddia edemez.

 

7.Üyelerin Genel kurulda oy kullanması: 

Her üyenin genel kurulda bir oy hakkı vardır: üye, oyunu şahsen kullanmak zorundadır.

 

8.Onursal üyelerin oy hakkı: 

Onursal üyelerin oy hakkı yoktur.

 

9.Üyelerin yükümlülükleri: 

Üyelerin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya  çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır.

 

10.Onursal üyelerin ödenti verme zorunluluğu:

 Onursal üyeler ödenti vermek zorunda değildir.

 

11.Dernek üyelerinin diğer yükümlülükleri: 

Üyeler, dernek düzenine uymak ve derneğe sadakat göstermekle yükümlüdürler. Her üye, derneğin amacına uygun davranmak, özellikle amacın gerçekleşmesini güçleştirici veya engelleyici davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.

 

12.Üyeler hangi durumlarda oy kullanamaz:

 Hiçbir dernek üyesi, dernek ile kendisi, eşi, üstsoyu ve altsoyu arasındaki bir hukuki işlem veya uyuşmazlık konusunda alınması gereken kararlarda oy kullanamaz. Tüzel kişi adına oy kullanacak kişi hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.

 

13.Tüzükte üyelikten çıkarma sebeplerinin  düzenlenmesi: 

Tüzükte üyelerin çıkarılma sebepleri gösterilebilir. Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

14.Doğal üyelerin yönetime seçilmesi: 

Dernekte üye olarak bulunmayan fakat tüzük hükümleri gereği yönetim kurulu doğal üyesi sayılan kişiler yönetim kurulu üyeliğine seçimsiz getirilebilir.

 

15.Kamu görevlilerinin  derneklere üyelikleri:

Kamu Hizmeti Görevlilerinden:

Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları

Kolluk kuvvetleri mensupları ile

Özel kanunlarında dernek kurması yasaklananlar ve kısıtlananlar dernek kuramazlar, dernek üyesi olamazlar. Bunun dışındaki kamu görevlileri için kısıtlama yoktur. (Der.Kan. 3. md.)

Yapılan araştırmada, Atatürk Kültür, Dil Tarih Yüksek Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, Emniyet Personeli, Gülhane askeri Tıp Akademisi öğrencileri, Radyo ve Televizyon üst Kurulu, Rekabet Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, T.B.M.M. üyeleri, T.C.Merkez Bankası, Yüksek öğretim Kurulu, Danıştay da değişik şekillerde ve çeşitli kısıtlılıklar bulunmaktadır. (Memurlar-Net 10.1.2005)

Belediye başkanlarının profesyonel spor kulüplerine başkanlıkları hariç olmak üzere tüm derneklere üyeliklerine kısıtlama bulunmamaktadır.

 

16.Dernek üyeliğinin sona ermesi:

Dernek üyeliğini sona ermesi üç şekilde olur:

Kendiliğinden sona erme: üyelik için kanunda veya tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Çıkma ile: Hiç kimse, dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.

Çıkarılma ile: Tüzükte üyelerin çıkarılma sebepleri gösterilebilir.

Tüzükte çıkarma sebepleri gösterilmişse, çıkarma kararına bu sebeplerin haklı sayılmayacağı iddiasıyla itiraz edilemez.

Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

 

17.Üye aidatlarını tespiti:

Üye aidatları tüzükte belirtilen miktar kadar tahsil edilir. Tüzükte üye aidatlarının tespiti için Genel Kurula yetki verilebilir. Bu usulle, genel kurul artırmaya veya eksiltmeye yetkili olur.

Yine tüzükte belirtilmek şartıyla yönetim kurulu üyelerine de ayrı aidat getirilebilir, üyelere   1 TL, yönetim kuruluna 100 TL gibi…

 

 

18.Üye aidatlarının ödenmemesi:

 Dernekler tüzüklerinde üye aidatları ile ilgili hükümleri net olarak koymaları gerekir. Buna göre, tüzüklerinde üye aidatlarını yatırmayanların genel kurula katılamayacakları belirtilebilir, ayrıca üyeliklerinin sona erdirileceği belirtilebilir. Böyle durumda ödemeyenlere yazılı tebligat yapılır, belirtilen süre içerisinde ödemezse, genel kurula katılamazlar ve üyelikleri de yönetim kurulu tarafından iptal edilebilir.

 

19.Üye olmak için yapılan başvuruda derneğin üye yapma mecburiyeti: 

Derneklerin üye kabul edip etmeme hakları vardır. Üyelik için ret kararının nedenini göstermek zorunluluğu yoktur. Ayrıca herhangi bir şikâyet yolu da bulunmamaktadır.

 

20.Üyelerin mahkemeye başvurması: 

Üyeler yönetim kurulu kararları için genel kurula başvurabilirler. Kendilerinin katıldıkları Genel kurul kararları için ise mahkemeye başvurabilirler.

 

21.Üyeler oy kullanamaması: 

Bir dernek üyesi: -Kendisi, eşi, usul ve füruu ile dernek arasındaki bir işe veya davaya dair alınması lazım gelen kararlara oy veremez.

 

22.Üyelerin genel kurula katılamaması:

Ödentisini ödemeyen(tüzüğünde belirtilmek şartıyla)

İzinli bulunan

Geçici olarak üyelik hakları askıya alınan

Aday döneminde bulunan (tüzüğünde belirtilmek şartıyla)

Dernekle arasında hukuki bir çekişme bulunan kişiler Genel Kurula katılamazlar ve oy kullanamazlar.

 

23.Üyelik hak ve borçlarının başka bir şahsa geçmesi: 

Üyelik hak ve borçları şahsa bağlıdır. Miras yolu veya hukuki bir muamele ile başka bir şahsa geçemez.

 

24.Dernek üyeliğinden çıkarılma:

Üyelikten çıkarılma: Yönetim Kurulu kararı ile olur. Üyelikten çıkarıldığı ilgiliye yazı ile bildirilir. İlk genel kurul toplantısında görüşülür. İlgilinin 1 ay içinde genel kurul kararına itiraz(dava açma)hakkı vardır. Dava “toplantıda yeter sayısının olmadığı veya üyeden savunma alınmadığı vb.” sebeplerle usule aykırı karar verildiği iddiaları için açılabilir. Tüzükte belirtilen konulardan dolayı üyeliğin sona erdirilmesine dava açılamaz.

 

25.Yabancı uyruklu olanların üyelikleri: 

Türk vatandaşı olmayanların Türkiye’de ikamet etme hakkına sahip olma zorunlulukları vardır. Ancak Türkiye’de ikamet etme hakkına sahip olmasa bile Fahri üye olarak derneklere üye olabilirler.